همه‌ی ما ممکن است روزی اقدام به خلق یک اثر هنری کنیم. این اثر ممکن است آن‌قدر ناب و اصیل باشد که ما را به این فکر فرو برد که چگونه می‌توانیم آن را منحصر به خودمان کنیم و اجازه استفاده و کپی‌برداری را از دیگران سلب کنیم یا به عبارت بهتر بتوانیم به عنوان ثبت اثر هنری و ادبی به ثبت برسانیم.
شاید شما در جواب این سوال بگویید که اثر هنری و ادبی همانند امضا مختص به خود فرد است اما باید توجه داشت که همواره راه‌هایی وجود دارد که به‌صورت غیرقانونی از اثر شما کپی‌برداری شود. برای مثال ممکن است از ملودی که شما برای آهنگ خودساخته‌اید سو استفاده و کپی شود. به همین دلیل شما می‌توانید برای حفظ اثر هنری و ادبی خود از ثبت آن به‌عنوان اختراع استفاده کنید. با توجه به اهمیت روز افزون این بحث، ما در این مطلب تمام تلاش خود را می‌کنیم تا شما را با ثبت اثر هنری و ادبی آشنا کنیم، پس اگر شما یک اثر هنری یا ادبی دارید مطلب ما را دنبال کنید.
قابل ذکر است که شما می‌توانید پس از تصمیم‌گیری برای ثبت اثر هنری و ادبی خود با مجموعه ثبت یار تماس بگیرید. کارشناسان ما تا آخرین گام ثبت اثر هنری و ادبی شما در کنارتان هستند.
اثر هنری و ادبی چیست؟
قبل از اینکه بخواهیم شما را با ثبت اثر هنری و ادبی آشنا کنیم، شما باید با مفهوم این دو واژه به‌صورت کامل آشنا شوید. بعد از آشنایی شما و اطمینان از اینکه اثر شما شامل آثار ادبی و هنری می‌شود باید اقدام به ثبت آن‌ها به‌عنوان اختراع نمایید.
اثر هنری:
اثر هنری به هر اثری گفته می‌شود که منجر به انتقال احساسات و عواطف هنرمند به مخاطب خود شود و این انتقال احساس در برانگیخته شدن مخاطب اثر دارد. به عبارت بهتر می‌توانیم بگوییم که یک اثر هنری باعث ایجاد احساسات مشترک بین هنرمند و مخاطب آن می‌شود و بدین ترتیب ارتباط معنوی بین دو طرف ایجاد می‌شود.
اثر ادبی:
اثر ادبی نیز هرگونه سخنی است که از حالت عادی گفتار فراتر رفته و بدین ترتیب منجر به برانگیخته شدن احساسات مخاطب شده است. این موضوع تا بدان جا پیش می‌رود که مردم این آثار را برای خود ثبت و ضبط می‌کنند و به اشتراک می‌گذارند.
ثبت اثر هنری و ادبی
شما می‌توانید در صورتی‌که اثر ادبی و هنری‌تان شرایط بیان‌شده را داشته باشد به‌عنوان اختراع به ثبت برسانید. در این صورت شما دارای حقوقی می‌شوید که در قانون بیان‌شده است. به عبارت بهتر پدیدآورنده اثر ادبی با هنری با ثبت اثر خود می‌تواند تکثیر و عرضه اثر خود را کنترل کرده و بهره‌برداری و استفاده از اثر خود توسط دیگران را محدود و کنترل کند.
آثار هنری و ادبی قابل ثبت
بعد از آشنایی با ماهیت و مفهوم آثار ادبی و هنری باید این نکته را مدنظر قرار دهید که هر اثر ادبی و هنری قابل ثبت نیست؛ بنابراین در گام دوم برای ثبت اثر هنری و ادبی شما باید با ویژگی‌های یک اثر که قابلیت ثبت دارد، آشنا شوید.
۱- اصیل بودن:
مهم‌ترین ویژگی اثر ادبی و هنری برای ثبت این است که باید اصیل باشد. اگر بخواهیم این ویژگی را تبیین کنیم باید بگوییم که اصالت به معنای آن است که اثر هنری و ادبی باید نشان‌دهنده‌ی شخصیت پدیدآورنده باشد و ناشی از احساسات و عواطف و فکر خود شخص باشد، بنابراین می‌توان گفت آثاری که کپی‌برداری از دیگران هستند نمی‌توانند به‌عنوان اختراع به ثبت برسند.
توجه داشته باشید که هنرمندان برای خلق اثر ادبی و هنری خود می‌توانند از طبیعت الهام بگیرند. الهام گرفتن از طبیعت بدون ایجاد تغییر خاصی که مختص به خود شما باشد، به شما حق ثبت اختراع آثار هنری و ادبی را نمی‌دهد. برای مثال اگر شما یک پرنده را بدون هیچ تغییر مختص به خود بکشید، نمی‌توانید این نقاشی را به‌عنوان ثبت اختراع هنری به ثبت برسانید.
۲-عدم ثبت در ایران:
یکی دیگر از ویژگی‌های اثر ادبی و هنری قابل ثبت در ایران این است که این اثر در ایران قبلاً به ثبت نرسیده باشد. بدین ترتیب این ویژگی می‌تواند با همان اصیل بودن اثر هم‌پوشانی داشته باشد.
حقوق ثبت‌کننده اثر ادبی و هنری
پدیدآورنده اثر ادبی و هنری با ثبت اختراع اثر هنری و ادبی مطابق با قانون از دو دسته حقوق زیر برخوردار می‌شود که عبارت‌اند از:
۱- حقوق مادی:
این حق درواقع به پدیدآورنده این امکان را می‌دهد که بهره‌برداری مالی و اقتصادی از اثر را به‌طور انحصاری در اختیار خود داشته باشد.
توجه نمایید که مدت برخورداری پدیدآورنده از حقوق مادی محدود است که در قانون این مدت به این صورت بیان‌شده است که به مدت عمر پدیدآورنده اثر به‌اضافه ۵۰ سال از زمان فوت وی است که در آثار سینمایی، عکاسی و اثر متعلق به شخص حقوقی ۳۰ سال است.
۲- حقوق معنوی:
حق معنوی درواقع حقی است که مرتبط باشخصیت پدیدآورنده است و شامل حق بر نام و عنوان اثر می‌شود. توجه داشته باشید که حق معنوی دائمی است.
برخی از افراد به‌اشتباه فکر می‌کنند که با ثبت اثر ادبی و هنری در ایران می‌توانند از حقوق آن در سایر کشورها نیز بهره‌مند شوند، این در حالی است که این امر به دلیل نپیوستن ایران به کنوانسیون‌های بین‌المللی امکان‌پذیر نیست.
قوانین حمایت از پدیدآورندگان آثار ادبی و هنری:
در ایران قوانین متعددی برای حمایت از پدیدآورندگان آثار ادبی و هنری وجود دارد که به شرح زیر است:
- ۱- قانون حمایت حقوق مؤلفان و منصفان و هنرمندان و اصلاحیه ماده ۱۲ آن مورخ ۳۱/ ۵/ ۸۹٫
- ۲- آیین‌نامه اجرایی ماده ۲۱ قانون حمایت حقوق مؤلفان و منصفان و هنرمندان.
- ۳- قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی.
- ۴- قانون تجارت الکترونیک.
مدارک ثبت اثر ادبی و هنری:
برای ثبت اختراع اثر هنری و ادبی باید مدارک زیر را فراهم نمایید:
مراحل درخواست ثبت اثر ادبی و هنری:
برای ثبت اثر ادبی و هنری شما باید اظهارنامه تنظیم و به مرجع ثبت‌کننده ارسال نمایید. این اظهارنامه درواقع مشخص‌کننده‌ی اولین نفری‌ست که اقدام به ثبت کرده است. در واقع یکی از شرایط ثبت اختراع آثار ادبی و هنری این است که شما زودتر نسبت به ارسال اظهارنامه اقدام کرده باشید.
برای طی فرایند ثبت درخواست باید مراحل زیر انجام شود:
- ورود به سامانه و دریافت نام کاربری و کلمه عبور.
- ثبت اطلاعات و درخواست و دریافت کد رهگیری.
- ارسال به کارشناسان متخصص و بررسی مدارک و شرایط لازم آن.
- ارسال آگهی ثبت اثر به روزنامه رسمی و پرداخت هزینه‌های آن.
- ارسال اطلاعات به دفتر مالکیت معنوی.
- صدور گواهی ثبت اثر و دریافت آن.
پس از آشنایی مختصر با ثبت اثر هنری و ادبی شما می‌توانید برای سهولت ثبت آثار خود با مجموعه ثبت یار تماس بگیرید.
شماره تماس واحد پشتیبانی: ۷۴۳۱۸۷۰۰-۰۲۱
