اگر تصمیم گرفته‌اید که یک فعالیت و کسب و کار راه‌اندازی کرده و با یک یا چند نفر همکاری مستمر داشته باشید، دو راه برای رسیدن به اهداف خود دارید: شرکت تجاری تاسیس کنید یا یک یا چند شریک انتخاب کنید و قراردادی را بین خود منعقد کنید که از آن به عنوان قرارداد مشارکت یاد می‌شود. راه دوم یعنی تنظیم قرارداد مشارکت از مزایای بیشتری برخوردار است زیرا در این روش، دردسرهای ثبت شرکت تجاری وجود ندارد و از جهت ضوابط بیمه و مالیاتی نیز ساده‌تر است. بنابراین قرارداد مشارکت، به خصوص برای افرادی که به دنبال تاسیس شرکت نیستند از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.

اگر قرارداد مشارکت لازم دارید، حتما توجه داشته باشید که از یک نمونه قرارداد کامل و مطمئن استفاده کنید یا تنظیم آن را به وکلای متخصص بسپارید. ثبت‌یار به عنوان سامانه آنلاین خدمات حقوقی کسب و کارها، علاوه بر تنظیم قرارداد مشارکت به صورت اختصاصی، نمونه آن را نیز در اختیار شما قرار می‌دهد. 

انواع قرارداد مشارکت

همانطور که بیان شد راه‌حل شروع یک مشارکت مطمئن، تنظیم قرارداد مشارکت است؛ اما با توجه به موضوع همکاری طرفین، قرارداد می‌تواند شکل‌های متفاوتی داشته باشد. برخی از رایج‌ترین و پرکاربردترین نمونه‌های قرارداد مشارکت مدنی عبارت‌اند از:

۱- قرارداد مشارکت در ساخت

این نوع قرارداد، بین یک یا چند مالک با یک یا چند سازنده منعقد می‌شود و با انعقاد این قرارداد، ساختمانی با مشخصات معین‌ احداث می‌شود. در این قرارداد، سرمایه مالک معمولاً زمین و سرمایه سازنده، هزینه‌ها و دانش و تجربه در زمینه ساخت است. 

۲- قرارداد مشارکت مدنی با بانک

قرارداد مشارکت مدنی با بانک یکی از رایج‌ترین انواع قرارداد مشارکت مدنی است و نسبت به دیگر انواع تسهیلات اعتباری بانک‌ها، کاربرد بیشتری در  زمینه‌های اقتصادی دارد. این قرارداد بین بانک و یک شخص اعم از حقیقی یا حقوقی منعقد می‌شود و به موجب آن، بانک با دادن سرمایه به فرد به‌عنوان سرمایه‌گذار فعالیت می‌کند. 

۳- قرارداد مشارکت در سرمایه‌گذاری

قرارداد مشارکت در سرمایه‌گذاری، یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین قراردادها در حوزه مسائل اقتصادی و مالی است. این نوع قرارداد مشارکت مدنی برای اشخاصی که قصد همکاری و مشارکت در یک فعالیت اقتصادی سودآور دارند، مناسب‌ترین گزینه است. 

۴- قرارداد مشارکت در تولید

این قرارداد نیز یکی از انواع قرارداد مشارکت مدنی است که دو یا چند نفر، سرمایه نقدی و غیرنقدی خود را روی هم می‌گذارند و برای رسیدن به سود در عرصه تولید، مشارکت می‌کنند.

نحوه تنظیم قرارداد مشارکت

هدف اصلی یک کسب و کار، موفقیت و توسعه است. قرارداد در بخش‌های مختلف کسب و کار شما، به عنوان یک ابزار برای رسیدن به این هدف کمک زیادی می‌کند. نکته‌ای که در این زمینه اهمیت زیادی دارد، این است که نحوه تنظیم و توجه به اصول کلی و اختصاصی قرارداد، به اندازه استفاده از آن اهمیت دارد. با وجود اینکه شما می‌توانید از نسخه‌های آماده زیادی استفاده کنید، ولی تنظیم اختصاصی و همچنین انتخاب یک نمونه قرارداد جامع می‌تواند بخش بیشتری از خواسته‌های شما را پوشش دهد.

برخی از این نکات قرارداد‌نویسی میان انواع قراردادها مشترک است مانند موضوع و مدت قرارداد، ضمانت اجرا و… . اما صرف‌نظر از این قواعد عمومی، هر قراردادی ویژگی‌های خاص خود را هم دارد.

از جمله نکات اختصاصی که در تنظیم قرارداد مشارکت باید مورد توجه قرار گیرند عبارت‌اند از:

سرمایه اولیه و نحوه تقسیم سود و زیان

از مهم‌ترین مواردی که باید در تنظیم قرارداد مشارکت مشخص شود؛ میزان آورده شرکا و نحوه تقسیم سود و زیان است. زیرا نحوه تقسیم سود بر اساس میزان آورده شرکا‌ست و اگر به طور دقیق در قرارداد مشخص نشود، ممکن است شرکا با اختلاف‌نظر مواجه شوند. این آورده که به عنوان سرمایه اولیه شروع مشارکت است، می‌تواند نقدی یا غیر‌ نقدی و حتی از نوع تخصص و مهارت باشد. 

سود حاصل از قرارداد، ممکن است با توافق، به‌ صورت ماهیانه یا سالانه بین طرفین تقسیم شود یا حتی برای چند سال تقسیم نشود و در حساب مشخصی ذخیره شود.

حقوق و تکالیف طرفین قرارداد

حقوق و مسئولیت هر یک از طرفین در انجام موضوع مشارکت باید به طور دقیق در قرارداد مشخص شود.

نحوه تقسیم وظایف و مدیریت امور مشارکت

یکی دیگر از نکات مهمی که باید هنگام تنظیم قرارداد مشارکت تعیین تکلیف شود، نحوه تقسیم وظایف بین طرفین قرارداد است. همچنین باید مشخص شود که کدام‌یک از طرفین قرارداد، وظیفه مدیریت امور مشارکت را بر عهده دارند.

ورود و خروج شرکا

ممکن است پس از گذشت مدتی، نیاز به توسعه کار باشد ولی شرکا تخصص لازم و سرمایه کافی نداشته باشند و تصمیم بگیرند که شریک جدیدی اضافه شود. بنابراین باید نحوه ورود شریک جدید و همچنین خروج اختیاری و اجباری شرکا در قرارداد مشخص شود.

روش حل و فصل اختلاف

یکی دیگر از نکات مهم در تنظیم قرارداد مشارکت، تعیین روش حل و فصل اختلاف است. در این زمینه می‌توان سازوکارهایی مانند مذاکره، صلح و سازش، میانجیگری، داوری و طرح دعوا در مراجع قضایی را در نظر گرفت. پیشنهاد ثبت‌یار، تعیین روش داوری برای حل و فصل اختلافات طرفین است.

تضمین حسن اجرای کار

در قرارداد مشارکت بهتر است به‌ منظور تضمین حسن انجام کار و اجرای تعهدات قراردادی، ضمانت اجرایی برای عدم انجام تکالیف از سوی طرفین در نظر گرفته شود. 

عدم رقابت

نکته دیگری که در تنظیم قرارداد مشارکت اهمیت دارد، عدم رقابت با موضوع مشارکت است تا شرکا نتوانند مستقل از بقیه، کار مشابهی را انجام دهند یا ایده و دانشی که از مشارکت به دست می‌آید را در جای دیگر یا علیه بقیه شرکا استفاده کنند.

اقدامات بعد از انحلال شرکت

قرارداد مشارکت ممکن است به دلایل مختلفی مانند فسخ، پایان یافتن مدت قرارداد و … خاتمه یابد. از جمله نکات مهمی که باید در قرارداد مشارکت تعیین تکلیف شود، اقداماتی است که باید پس از پایان یافتن قرارداد انجام شود. به این معنا که طرفین قرارداد باید نحوه تقسیم اموال، دارایی‌ها، سود و زیان را در متن قرارداد به طور دقیق مشخص کنند؛ به عنوان مثال می‌توانند به توافق برسند که بعد از خاتمه قرارداد، اموال و دارایی‌ها به طور مساوی یا بر اساس آورده هر شخص تقسیم شود.  

دریافت نمونه قرارداد مشارکت و تنظیم اختصاصی آن با ثبت‌یار

همان‌طور که گفتیم، قرارداد مشارکت، یک قرارداد پیچیده با ابعاد حقوقی متعدد است ولی در عین‌حال یک قرارداد کاربردی و مهم در دنیای کسب ‌و کار است. اگر تصمیم گرفته‌اید که با افراد دیگر در حوزه‌های مختلف مشارکت کنید، حتما از نمونه قراردادهای کامل و مطمئن استفاده کنید یا تنظیم قرارداد مشارکت را به وکلای مجرب بسپارید. قراردادهای ثبت‌یار توسط وکلا و کارشناسان قراردادی با در نظر گرفتن تمامی نکات حقوقی و فنی تنظیم می‌شوند. کافی است برای دانلود نمونه قرارداد مشارکت و تنظیم اختصاصی آن به سامانه ثبت‌یار مراجعه کنید. کلیه قرارداد‌های ثبت‌یار، ۱۰ روز پشتیبانی رایگان دارند و فایل دستورالعمل تکمیل قرارداد نیز همراه با نمونه آن، قابل دانلود است.

سوالات متداول

درباره قرارداد مشارکت ممکن است سوالاتی برای شما مطرح شود. در این قسمت به برخی از مهم‌ترین سوالات پاسخ داده‌ایم: